Efsane: Bir cümleyi edat (preposition) ile bitirmek tarz ile ilgili bir hatadır

Edatlar (ör: in, on, to, about, as, of ) ögeler arasındaki ilişkileri göstermektedir ve yaptığı işe saygı duyan hiçbir yazarın cümlelerini edatla bitirmeyeceği düşüncesi uzun süredir tartışılmaktadır. Bu tavsiye size yalnızca kural koyucu bir tavsiye biçiminde verilecektir ve dikkatli bir değerlendirmeden ziyade bir dogmanın kuralın temeli olduğu durumlara bir teşkil edecektir.

Edatlar ile biten cümlelere örnekler:

“She has not much evidence to go on.”

“The shuttle is having difficulty taking off.”

Tarz ile ilgili olduğu kabul edilen bu kuralda, Merriam Webster’s English Usage Dictionary ‘nin ifadesine göre “eleştirmenler yalnızca düşünceyi reddetmekle kalmamakta, aynı zamanda esas kullanım da onların karşı çıkışını desteklemektedir.”

Diğer bir ifadeyle, en iyi yazarlar bile (bunlara Shakespeare, Jane Austen, James Joyce, Stephen Leacock ve pek çok diğer yazar da dâhildir) bazen cümleleri edat ile bitirmektedirler. Bu yüzden cümlelerinizi bu şekilde yazmaktan utanmamanız gerekir.

Yaygın olarak bilinen pek çok yazım kuralı gibi kişilerin temel sezgileri de sağlam bir yapıya sahiptir. Bazen bir cümle edat ile bitirilerek yazar tarafından kötü bir şekilde sunulur.

Cümle vurgusu genellikle cümlenin sonunda bulunmaktadır. Bu nedenle edatın vurgusunun kullanışlı olup olmadığına dikkat etmeniz gerekir. Eğer vurgu uygun değilse, en iyisi cümleyi farklı kelimelerle yeniden yazmaktır. Örneğin bu cümleyi göz önüne alabilirsiniz:

Cümleyi edatla bitirmekten kaçınmak için farklı kelimelerle cümleyi yeniden yazmak

“She has not much evidence to go on.” à “She has not much evidence on which to go.”

Cümlenin yeniden yazımının sahip olduğu ritim, vurguyu birlikte kullanıldığı edatın değil eylemin (“go”) üzerine koymaktadır. Bundan dolayı, yazım tarzı biraz sıkışık olsa bile, bu cümle daha iyi bir tercihtir.

Cümleyi farklı kelimelerle yeniden yazmanın gereksiz olduğu durumlar

Diğer taraftan, kast ettiğiniz anlama bağlı olarak, cümleyi yeniden yazmak bazen gereksiz olacaktır. Örneğin, yukarıda verdiğimiz diğer örnek cümleyi dikkate alabilirsiniz:

“The shuttle is having difficulty taking off.” à “The shuttle’s launch is facing difficulty.”

Burada iki cümlenin vurguladıkları noktalar farklıdır, ancak her biri belirli bir amaca uygundur.

İlk cümlede edat vurgulanmaktadır1, dolayısıyla başlatma (launch) durumu (taking off) vurgu almakta, ikinci cümlede ise zorluk vurgulanmaktadır. Vurgu açısından hiçbiri üstün değildir, yalnızca cümleler birbirlerinden farklıdır.

1) Buradaki edatı daha çok “ilgeç veya takı (particle)” olarak isimlendirmek daha doğru olacaktır çünkü öbek fiilin (taking off) bir parçasını oluşturmaktadır. Fakat bu terminoloji farklılığı burada üzerinde durduğumuz yazım tavsiyesi efsanesi ile pek ilgili değildir. Bu yüzden “off” ifadesini sıradan bir edat (preposition) olarak düşünmemizde herhangi bir sakınca yoktur.

Bu makale, Yazım efsaneleri: Kötü tavsiye almamızın sebepleri adlı makalenin bir parçasıdır.