Tezinizde bulunan sayılar: Kelimeler mi yoksa sayılar mı kullanılmalı?
Tecrübeli yazarlar bile tezlerinin metni içerisinde yer alan sayıların nasıl kullanılacağı konusunu yanıltıcı bulabilirler. Farklı stil kılavuzlarının değişik formatlar kullanması durumu daha da zor hâle getirmektedir. Peki, bir öğrencinin ne yapması gerekir?
Bu makale yazılarınızı hazırlarken bu konuya nasıl yaklaşacağınız konusunda size yardımcı olacak ipuçları vermektedir. Bu ipuçları sayılarla ilgili APA kılavuz ilkelerine dayanmaktadır.
Temel kurallar
Sayılar hem kelime olarak (ör: one hundred) hem de sayısal ifade olarak (ör: 100) yazılabilir. Buradaki temel kural sıfırdan dokuz kadar olan sayılar için kelime, 10 ve daha sonra gelen sayılar için sayısal ifade kullanmaktır. Bu durum hem sayma sayıları (ör: two, 11) hem de sıra sayıları için (ör: second, 11th) geçerlidir. Ancak bazı istisnalar bulunmaktadır:
– Kendisinden sonra eksiksiz bir ölçü birimi gelen veya 10’dan büyük bir sayı (ya da 10) ile birlikte kullanılan sıfır-dokuz arası sayılar için sayısal ifade kullanın.
Örnekler: The samples measured 7 cm in diameter. (“cm” bir ölçü birimidir) However, only 3 of the 12 were usable. (“3” sayısı “12” ile birlikte kullanılmaktadır) Ancak: These three samples were subjected to further testing. |
– Yıl gösteren sayılar hariç olmak üzere, cümle başında kullanılan tüm sayıları yazıyla yazın.
Örnekler: Seventy-two thousand ink cartridges are sold every day. Nineteenth-century novels often feature complicated plot lines. Ancak: 2008 saw record olive crops throughout the Mediterranean. |
– Bayağı kesirler ve kalıplaşmış ifadeleri kelime ile yazın.
Örnekler: According to the survey, one half of the employees are dissatisfied. Understanding the Five Pillars of Islam is a critical first step. The Fourth of July is traditionally marked by a firework display. |
Yüzdelerin yazımı
Yüzdeler söz konusu olduğunda, standart kullanım sayı değerini yazmak ve ardından “%” işaretini (“percent” kelimesini değil) getirmektir.
Örnek: |
According to the report, 45% of the workforce is employed in the service sector. Only 6% currently work in agriculture. |
Buradaki en önemli istisna, yüzdelik ifadenin cümle başında kullanılmasıdır. Bu tür durumlarda tüm yüzdelik ifadenin yazı ile verilmesi gerekir.
Örnek: |
Thirteen percent of the patients reported that their symptoms improved after taking the experimental drug. |
Sayı içeren rapor sonuçları
Eğer teziniz nicel bir araştırma içeriyorsa, elinizde muhtemelen rapor etmeniz gereken veriler vardır. İstatistikler, matematiksel fonksiyonlar, orantılar ve yüzdeler sayısal ifade kullanılarak yazılır. Bu kural bir tablo içerisinde veya esas metnin parçası olarak yazılmalarına bakılmaksızın geçerlidir. Aşağıdaki kılavuz ilkeleri aklınızda tutun:
– İstatistiksel değerlerin çoğunu iki ondalık basamakta yazın (M = 5.44 gibi).Asla 1.0 değerini aşamayacak olan istatistiksel değerleri üç ondalık basamakta yazın (p < .001, gibi).
– Yüzdelik değerleri ve serbestlik derecelerini tam sayı olarak yazın (73%, gibi).
– Yunan harfi olmayan değerleri italik olarak yazın (M, SD, p ve F, gibi).
– “=, >, ve <” işaretlerinden önce ve sonra boşluk bırakın.
Örnekler: |
The average IQ of the participants was relatively high (M = 137.33, SD = 4.54). |
The results of the second test were statistically significant, t(12) = 4.11, p < .05. |
Ölçümlerle birlikte verilen sayıların yazımı
Eğer bir sayı bir ölçü biriminden hemen önce geliyorsa sayısal ifade kullanın.
Örnekler: |
Each patient received a 5-mg dosage of the experimental drug. |
The tallest participant was 2.03 m. |
Ayrıca eksiksiz bir biçimde verilen yıllar, zaman ifadeleri, tarihler, skorlar, bir ölçek üzerinden alınan puanlar ve para miktarları için sayısal değerler kullanın.
Örnekler: |
The final score of Ghana 2, Brazil 1 did not represent a decisive victory. |
Children under 8 years receive a $50 discount. |
Ancak: Most girls start reading when they are about five years old. (“about” kelimesi sayısal ifadenin eksiksiz olmasını engellemektedir) |
Uzun sayıların yazımı
– Büyük sayılar için bazı özel kurallar vardır:
– Ondalık işareti olarak nokta kullanın.
– 1,000’den başlamak üzere, her üç basamağı ayırmak için virgül kullanın.
– Bir milyondan başlamak üzere, sayı ve kelimeleri kombinasyon hâlinde kullanın.
Örnekler: |
The region has an average of 43.75 doctors for every 10,000 people. |
Some predict that the number of users will reach 2 billion by 2020. |
Kimi zaman açıkça görülemeyen tutarlılık
Sayıların yazımının karmaşık olmasının en önemli sebeplerinden biri, kuralları tutarlı olarak uygulamanın aslında tutarsız görünen bir metnin ortaya çıkmasına yol açabilecek olmasıdır. Aşağıdaki paragrafları inceleyin:
Örnekler: |
At about the age of seven, the girl’s height was 1.47 m. This placed her in the fifth percentile, although her weight placed her in the top 7% of her class. By the time she was 9 years old, she was taller than half of the boys in her year. Five years later, she was still ranked 15th. |
Thirteen thousand viewers watched the performance of Shakespeare’s Twelfth Night from the park, while another 2,000 watched from the surrounding buildings and 1.2 million watched it on television. As 1 out of every 11 residents saw at least part of the play, this one event can definitely be considered a success. |
Çok fazla sayıda ve değişik sayı formatı kullanıldığı için bu metinler tuhaf görünebilir fakat aldanmamanız gerekir; yukarıda verilen kılavuz ilkelerin tümü izlenmiştir.
Eğer belirli bir stili (örneğin APA) uygulamanız için katı bir şart bulunmuyorsa, bu makalede verilen kılavuz ilkeleri değiştirmek için biraz esnekliğiniz olabilir. Bu durumda yalnızca, yaptığınız değişiklikleri tüm çalışmada uyguladığınızdan emin olmanız gerekir.