
Bilim Dünyasında Herkes Reddedilir… Nobel Kazananlar Bile
Bilim dünyası dışarıdan bakıldığında her zaman başarılarla dolu, mantığın egemen olduğu ve objektif kriterlerle ilerleyen bir alan gibi görünür. Ancak gerçek çok daha insani: Deneyip başaramamak, reddedilmek, defalarca tekrar denemek bilimsel sürecin ayrılmaz parçalarıdır. Öyle ki, Nobel ödülü kazanmış bilim insanları bile bu sürecin dışında değildir. Onlar da zaman zaman çalışmalarını yayınlatmakta zorlanmış, projeleri destek bulamamış, hatta alay edilmiştir.
Reddedilmek Bilimin Doğasında Var
Akademik dergilere gönderilen makalelerin büyük çoğunluğu ilk seferde reddedilir. Bu sadece genç araştırmacıların değil, alanında dünyaca tanınmış bilim insanlarının da yaşadığı bir durumdur. Çünkü bilimsel yayıncılık titizdir, eleştiriye açıktır ve her yeni bilgi dikkatlice incelenir. Ancak bu süreç kusursuz değildir; bazen çok değerli çalışmalar bile yanlış anlaşılır ya da zamanının ilerisindeyse göz ardı edilebilir.
Nobel Kazananların Yaşadığı Reddedilme Örnekleri
• François Englert ve Peter Higgs, 1960’larda Higgs bozonunu teorileştirdiklerinde çalışmaları büyük dergilerden reddedildi. Ancak onlar vazgeçmediler. Yıllar sonra bu keşif, CERN’de yapılan deneylerle doğrulandı ve onlara 2013 Nobel Fizik Ödülü’nü kazandırdı.
• Barbara McClintock, transpozonlar (hareketli genler) üzerine yaptığı çığır açan çalışmaları nedeniyle uzun yıllar bilim dünyası tarafından dışlandı. Çalışmaları 30 yıl sonra yeniden keşfedildi ve 1983’te Nobel aldı.
• Kary Mullis, DNA’yı çoğaltmak için devrim niteliğinde bir yöntem olan PCR’ı geliştirdiğinde bilim camiası başlangıçta onu ciddiye almadı. Bugün PCR, biyolojide en çok kullanılan tekniklerden biridir ve Mullis’e 1993’te Nobel Kimya Ödülü’nü kazandırdı.
Ret, Başarısızlık Değil Gelişimin Parçasıdır
Ret mektupları çoğu zaman moral bozucu olabilir. Ancak bu mektuplar, çalışmanın değerli olmadığını değil, geliştirilmeye ihtiyaç duyduğunu gösterebilir. Gerçek başarı, bu retleri nasıl karşıladığınızla ilgilidir. Vazgeçmek yerine, eleştirileri dikkate alıp tekrar denemek bilimsel ilerlemenin temelidir.
Genç Bilim İnsanlarına Mesaj: Pes Etme!
Eğer bilimle uğraşıyorsanız ve çalışmalarınız reddedildiyse yalnız değilsiniz. Hatta iyi bir yerdesiniz! Çünkü en büyük bilimsel başarıların arkasında birçok başarısızlık, ret ve sabır vardır. Reddedilmek, başarısızlık değil; yolda olduğunuza dair bir işarettir.
Unutmayın, Nobel Ödüllü bilim insanları bile reddedildi. Ama vazgeçmediler.