Akademik yazımda iyi başlıkları şekillendirmek

Başlık, okuyucunuzun göreceği ilk şeydir ve çoğu okuyucu, çalışmanız hakkındaki ilk yargısını başlığa dayanarak verecektir. Bu nedenle başlıklarınız üzerinde dikkatle düşünmeniz önemlidir.

Hatırlamanız gereken en önemli şey, başlığınızın bilgilendirici, dikkat çekici ve uygun olması gerektiğidir. Bu makalede başlıkların bu özellikleri kısaca tartışılacak, birkaç başlık şablonu ve örneği verilecek ve ardından bazı ipuçları ile yaygın olarak yaşanan zorluklardan bahsedilecektir.

Bilgilendirici, Dikkat Çekici, Uygun

Bilgilendirici başlık

Başlığınız her şeyden önce çalışmanızın konusunu iletmelidir. Diğer bir ifadeyle, başlığınız ne kadar esprili, zekice, orijinal veya farklı türde çekici olursa olsun, eğer bilgilendirici değilse başarılı değildir.

Karar vermeniz gereken şey, başlık içeriğini tez cümlesinin veya hipotez ve sonuçların en önemli özelliği/özellikleri ile kıyaslayarak, çalışmanızın konu ve iddiaları hakkında ipucu verip vermediğinizdir.

Dikkat çekici başlık

Dikkat çekici bir başlık okuyucunuzu çalışmayı okumaya ikna edecektir, bu yüzden okuyucunuzun zevklerini bilmeniz önemlidir.

Bir yazarın başlık içerisine cinsel çekicilik ilave etmesi örneği burada kullanışlı olabilir: bazı okuyucular başlığın içerdiği öfkeyi çekici bulabilirler [örneğin V. Alneng tarafından yazılan “‘What the Fuck is a Vietnam?’ Touristic Phantasms and the Popcolonization of (the) Vietnam (War)” başlıklı, Critique on Anthropology dergisinde yayınlayan çalışma]; diğer okuyucular ise hemen her zaman daha doğrudan bir başlığı tercih etmektedir (örneğin J.C. Henderson tarafından yazılan, International Journal of Tourism Research dergisinde yayınlanan “War as a tourist attraction: The case of Vietnam” başlıklı çalışma).

Başlığınızın taşıyacağı sertliğin düzeyini, kendi çalışma alanınızın veya çalışmanızı gönderdiğiniz yayının genellikle kullandığı tona göre belirleyebilmeniz gerekir. Ayrıca esas dikkate almanız gereken nokta, okuyucularınızın belirli zevklerine hitap edecek bir başlık oluşturmak olmalıdır.

Çalışmanın ortaya koyduğu yeni bakış açılarını ön plana çıkaran bir başlığın genellikle daha dikkat çekici olacağını da dikkate alabilirsiniz.

Örneğin bir endokrinolog, şu çalışmayı gördüğünde oldukça heyecanlanacaktır: “Comparison of the effects on glycaemic control and βcell function in newly diagnosed type 2 diabetes patients of treatment with exenatide, insulin or pioglitazone: A multicentre randomized parallelgroup trial”; bu çalışma 2015 yılında Journal of Internal Medicine dergisinde yayınlanmıştır.

Bu şekilde daha uzun olan başlıklar fen bilimlerinde daha kabul edilebilir niteliktedir zira bu çalışmalarda okuyucuların başlığı ilgi çekici bulma düzeyi, çalışmanın detaylarını verme düzeyi kadardır.

Uygun başlık

Başlığınızın uygun olmasını sağlarken hem okuyucunuzun başlığı anladığından hem de başlığın sahip olduğu çekiciliğin anlamına da katkıda bulunduğundan emin olmalısınız. Başlığın anlaşılacağından emin olmak için, okuyucularınızın çalışma konunuza ne derece aşina olduğunu dikkate almanız gereklidir.

Akademik bir makalede yüksek düzeyde teknik olarak kabul edilen terimler kullanabilirsiniz ancak çalışma alanınızda ortalama bir kıdeme sahip kişilerin bilmeme ihtimali olan terimlerden genel olarak kaçınmalısınız.

Geniş bir kitleye hitap eden tüm yazılarda, fazlasıyla sofistike bir dille yazılmış başlıklardan kaçınılması gerekir. Örneğin bir haber makalesi herkes tarafından kolayca anlaşılabilmelidir

Uygunluk konusunda dikkate alınması gereken ikinci nokta, başlığınızın gerçekçi olmayan bir içeriği yansıtmamasıdır.

Örneğin Alneng’in çalışmasında “fuck” kelimesi yalnızca okuyucuyu şok etmek ve çalışmayı okumayı istemelerini sağlamak için kullanılmamıştır. Bu küfrün buradaki alışılmadık kullanımı, çalışmanın konusunu, yani Vietnam’ın bir şekilde kabalık da taşıyan tasvirlerini yansıtmaya yardımcı olmaktadır.

Bu durum diğer dikkat çekici başlıklar için de geçerlidir; örneğin Nancy Tuana’nın Hypatia dergisinde yayınlanan çalışması “Coming to Understand: Orgasm and the Epistemology of Ignorance”.

Başlığın cinsel bir anlam taşıyan kelimeleri (“coming to understand”) okuyucuya bir olta atmaktadır fakat bu yalnızca bir olta değildir. Buradaki kelime oyunu çalışmanın çıkarımlarıyla yakından ilgilidir ki bu çıkarım cinsel hazzın önemli bir bilgi formu olduğudur.

İpuçları

– Anahtar terimleri kullanın. Okuyucunuzun çalışma konusunun göstergeleri olarak kolaylıkla ayırt edebileceği kelimeler bulun. Bu kelimeler çalışma alanınızı, çalışmanın merkezinde yer alan kavramları veya makalenin konusunu yansıtan terimler olabilir.

– Çalışmanın bağlamını (‘konum’ olarak da adlandırılır) belirtin. Burada bağlam ile kast edilen, çalıştığınız disipline bağlı olarak tartışmanın kaynağı veya üzerinde kurulu olduğu temeldir. Tarih konulu bir makalede bu bağlam belirli bir yüzyıl veya çağ olabilir. Edebiyat çalışmalarında belirli bir kitap veya yazar, fen bilimlerinde ise bir organizma veya bileşen olabilir.

Başlık şablonları

Aşağıda başlık formatlarının bir listesi örnekler ile birlikte verilmektedir. Farklı disiplinlerin başlıkları nasıl kullandığı hakkında ipucu vermek için yayınların isimleri parantez içerisinde verilmiştir.

Unutmayın ki bu başlıklar ayrışık yapılara sahip değildir (diğer bir ifadeyle, çeşitli kombinasyonlara sahip olmaları mümkündür; ör: genel ve ilginç, bilgilendirici ve detaylı). Bu listenin okuyucuyu yormaması gerektiğini lütfen unutmayın.

• Dikkat Çekici: Bilgilendirici – The Specter of Wall Street: “Bartleby, the Scrivener” and the Language of Commodities (American Literature)
• Bilgilendirici: Dikkat Çekici – Carbon capture and storage: How green can black be? (Science)
• Genel: Detaylı – The issues of the sixties: An exploratory study in the dynamics of public opinion (Public Opinion Quarterly)
• “Alıntı”: Tartışma (sosyal bilimler) – “I’d rather not talk about it”: Adolescents’ and young adults’ use of topic avoidance in stepfamilies (Journal of Applied Communication Research)
• “Alıntı”: Tartışma (edebiyat çalışmaları) – “I Would Prefer Not To”: Giorgio Agamben, Bartleby and the Potentiality of the Law (Law and Critique)
• Basit ve Eksiksiz – Methodological issues in the use of Tsimshian oral Traditions (Adawx) in Archaeology (Canadian Journal of Archaeology)
• Konu: Yöntem – Mortality in sleep apnea patients: A multivariate analysis of risk factors (Sleep)
• Konu: Önem – LC3 binds externalized cardiolipin on injured mitochondria to signal mitophagy in neurons: Implications for Parkinson disease (Autophagy)
• Teknik ve Çok Detaylı – Single-shot quantum nondemolition measurement of a quantum-dot electron spin using cavity excitonpolaritons (Physical Review)