Yazıma dair efsaneler: Kötü tavsiyeler almamızın sebepleri
Yazım tavsiyelerinin verilme sebeplerine bağlı olarak bu tavsiyeler az veya çok yardım sağlayabilir. Üstelik başarılı yazım ile ilgili söz konusu efsaneler genellikle iyi niyetlerle ortaya çıkmışlardır. Ancak başarılı yazarlar iyi sonuçlar elde etmek için iyi niyetin ötesine geçerler. Bu makale de bazı yaygın yazım tavsiyelerinin ardındaki sebepleri göstererek bu iyi sonuçlara ulaşmanıza yardımcı olmaya çalışacaktır.
Aşağıda verdiğimiz yazım efsanelerini inceleyin. Her bölüm bir efsaneyi açıklamakta ve ayrıca neden güvenle uzaklaştırılması gerektiğini ve bu efsane ile ilgili işe yarar olan noktanın ne olduğunu belirtmektedir.
Yazım tavsiyelerinin türleri:
Tanımlayıcı tavsiyeler:
En az zorlayıcılığa ve dogmatikliğe sahip olan tavsiye türü tanımlayıcı tavsiyedir; bu tavsiye türü yalnızca insanların dili nasıl kullandıklarının tanımını yapar ve kendi yazım eyleminiz üzerinde çalışıp bu çalışmayı şekillendirmeyi size bırakır.
Bu tavsiyenin amacı, size dili nasıl kullanacağınızı anlatmak değil, genel olarak dilin nasıl kullanıldığını ve anlaşıldığını göstermektir. Eğer hızlı ve basit tavsiyeler istiyorsanız bu tür tavsiyeler her zaman işe yarar olmayacaktır. Nadiren de olsa kötü yazım tavsiyelerine yol açmaktadırlar.
Yazım geleneklerini öğrenmeye derin bir ilgi duyan kişiler, bu tür tavsiyelerden büyük yardım alacaklardır. Çoğu “kullanım sözlüğü” bu yaklaşımı benimsemektedir.
Kuralcı tavsiyeler:
Yanıltıcı yazım tavsiyelerinin büyük bir bölümü iki türde verilmektedir; kural koyan tavsiyeler ve koşullu tavsiyeler. Kural koyan yazım tavsiyeleri genellikle zorlayıcı bir tutuma sahiptir ve belirli bir yazım tavsiyesinin “doğru olan” seçim olduğunu, diğer bir yazım tercihinin ise “yanlış olan” tercih olduğunu öne sürer.
Bu tavsiyelerin amacı size bir yazar olarak sahip olduğunuz tüm seçenekleri göstermekten ziyade yazı yazmanın en iyi biçimini söylemektir. Kural koyan yazım tavsiyeleri yazarlara hızlı ve basit cevaplar sunar ve sahip oldukları bu etkinlik esasında bir meziyettir, fakat bu hızlı ve basit cevapların gerekçeleri zaman zaman yeterince iyi açıklanamamaktadır.
Üstelik iyi yazarlar kimi zaman köklü dilbilgisi kurallarına bile uymamaktadırlar; onların düşüncesine göre yazı yazmanın “uygun” veya “en iyi” olarak görülen tüm yollarına şüpheyle yaklaşmamız gereklidir.
Koşullu yazım tavsiyeleri
Koşullu yazı tavsiyeleri genellikle yazarlara, yazmayı öğrenmeye ilk başladıkları dönemde verilmektedir. Bu tavsiyeler, bir yazara öğrenme sürecine başlamasında yardımcı olan kurallardan oluşmaktadır.
Çalışmalarınızın ilk aşamasında yazı yazma ile ilgili öğrendiklerinizin büyük bölümü, size daha sonraki aşamalarda da yardımcı olmaya devam edecektir; ancak bunların bir kısmı da size engel olacaktır.
Yazı çalışmalarınızın ilk aşamasında size öğretilen kuralları sorgulamanız önemlidir çünkü bu kuralların bazıları yalnızca geçici desteklerdir ve ilk aşamadan sonra artık onları bırakma imkânınız vardır.
Yazım tavsiyeleri içerisindeki efsanelerin bir listesi: Kötü tavsiyeleri güvenle uzaklaştırmak
Yanıltıcı nitelikte olan bazı yaygın yazım tavsiyeleri, yeterince iyi açıklanmayan ama farklı sebeplerle (ör: kültürel sebepler) izlenmesinde ısrar edilen yazım emirleridir. Diğer taraftan, bu tavsiyelerin diğer bir kaynağı, daha ileri bir düzeydeki yazım çalışmalarında izlenecek olan kuralları sağlamak değil yalnızca yazarların kendilerini geliştirmelerine yardımcı olmaktır.
Aşağıda, uymamakta bir sakınca bulunmayan yazım tavsiyelerinin bir listesi bulunmaktadır:
Efsaneler:
• Cümleye düzenleme bağlacı (coordinating conjunction) ile başlamak yanlıştır (and, but, or, for, nor, yet, so)
• Cümleye “because” ile başlamak yanlıştır
• Paragraf geçişleri paragrafların sonlarına getirilmelidir
• Cümleyi edat (preposition) ile bitirmek stil açısından bir hatadır
• Infinitive yapıları bölmek bir hatadır